Hái lộc đầu năm là hoạt động hầu như ai cũng sẽ làm vào dịp năm mới. Chỉ cần qua khỏi giao thừa là đã có thể hái lộc. Với hi vọng mang về nhiều tài lộc cho năm mới và mong cầu một năm đầy thuận lợi. Thông thường hoạt động hái lộc sẽ diễn ra tại những nơi linh thiêng như chùa chiềng. Tuy nhiên chúng ta cũng có thể thực hiện hoạt động đó tại nhà. Khi hái lộc cũng cần lưu ý nhiều điều để tránh rước những điều không may về nhà. Chúng ta không nên hái những cành lớn mà chỉ nên hái những lộc nhỏ mang ý nghĩa tượng trung thôi nhé.
Mục Lục
Hoạt động hái lộc đầu năm có từ khi nào?
Hái lộc đầu năm mới là một phong tục truyền thống đặc trưng trong dịp Tết mang nhiều ý nghĩa tốt lành.
Trước hết, chúng ta cần hiểu “lộc” ở đây muốn chỉ những cành lá, cành cây tươi tốt, xanh non được hái vào thời điểm sớm nhất của năm mới.
Theo tích chuyện xưa, tục hái lộc đầu năm đã có từ thời Hùng Vương. Tương truyền nhân một ngày đầu xuân, Vua Hùng muốn các con mình đi dạy dân làm ăn và trấn cứ các nơi nên đã chọn ngày lành tháng tốt làm Lễ tế Trời – Đất trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh (nay thuộc tỉnh Phú Thọ) cầu cho mưa thuận gió hòa, muôn dân no ấm.
Rồi chờ lúc sang canh Vua Hùng cùng Hoàng hậu vào rừng hái lộc đầu xuân. Sáng sớm, khi mặt trời ló dạng ở đằng Đông, Vua chia cho mỗi người con một cành lộc và dạy rằng: “Non ở nhà, già đi ấp. Chẵn lên non, còn xuống biển”. Vua Hùng còn căn dặn các con khi đi đường nếu gặp điều gì không may, hãy mang cành lộc còn đượm sương sớm này mà vẩy lên trời thì thú dữ, tà ma sẽ bỏ chạy, không thể làm hại được.
Hái lộc đầu năm đã trở thành nét văn hóa của người dân Việt Nam
Trải qua hàng nghìn năm, trong dân gian vẫn còn lưu truyền tục hái lộc vào dịp đầu năm mới. Đây đã trở thành một nét văn hóa Tết trong đời sống của người Việt Nam.
Sau khi cúng giao thừa hay sớm mùng 1 Tết, người ta thường đến đình chùa; đền phủ để hái một cành lộc non mang về nhà, với mong muốn được Thần; Phật linh thiêng ban cho tài lộc, may mắn suốt năm. Những cành lộc nhỏ được hái từ các thân cây có sức sống mạnh mẽ như: si, sung, xanh, đa… Người hái lộc mang về, treo trước hiên nhà hoặc cắm vào bình hoa; có nơi còn treo ở gian giữa hoặc cửa ra vào để trừ ma quỷ hay có ý báo là đã rước phúc lộc về.
Các nhà nghiên cứu văn hóa dân tộc nhận định phong tục hái lộc đầu xuân là một nét đẹp văn hóa trong dịp Tết nguyên đán. Lộc là nụ đầu tiên, mầm non mới nhú. Hái lộc ở nơi đền chùa linh thiêng mang ngụ ý xin được hưởng chút lộc của Thần; Phật ban cho để cả năm thuận lợi, phát tài phát lộc.
Ý nghĩa của hoạt động hái lộc đầu năm
Trong thời khắc giao hòa của đất trời thì việc hái lộc về nhà là điều mà nhiều người rất thích; đó thể hiện mong cầu mang về những điều tốt đẹp với ý nghĩa ”Tống cố, nghinh tân”; xua đi những điều không may mắn trong năm cũ; chờ đón những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới…
Tuy nhiên, cần chú ý hái lộc là hái những cành lá nhỏ, mang tính tượng trưng chứ không nên biến tướng thành hành vi phá hoại cây xanh, cảnh quan môi trường trong dịp Tết. Trên thực tế, không ít người vì nghĩ đem “lộc” càng nhiều về nhà thì sẽ càng nhận được nhiều may mắn; tài lộc trong năm mới nên đã đi vặt trụi hết cành lá của cây ở nơi đình, chùa, gây mất mĩ quan.
Một số lưu ý khi hái lộc đầu xuân
Hái lộc cũng có một số điều kiêng kỵ, không chỉ là về tâm linh mà còn là vấn đề về môi trường. Dưới đây là một số lưu ý cho bạn khi hái lộc đầu xuân:
- Nếu bạn hái lộc vào lúc giao thừa thì cần chú ý lựa chọn cẩn thận để không mang cành lá héo úa hay cành có gai nhọn vào nhà, vì làm thế sẽ mang theo sát khí không tốt cho gia đình.
- Không phải cứ hái cành to, cành đẹp thì càng có lộc nhiều. Chỉ cần một cành nhỏ tượng trưng là đủ.
- Ngoài việc hái lộc đầu năm và cầu Thần; Phật chỉ trong một ngày năm mới thì hằng ngày mỗi người chúng ta cũng nên tự nhận thức; thay đổi lối sống, cách nghĩ, lời nói của mình; làm những điều đúng theo đạo đức, chuẩn mực xã hội.