Việt nam là đất nước trải qua bao thăng trầm trong lịch sử dựng nước và giữ nước, vì vậy mà mỗi vùng đất trên dải đất hình chữ S đều có những nét văn hóa đặc biệt. Bình Định cũng vậy, đây là một vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa, nơi hội tụ của nhiều văn hóa dân gian, do đó Bình Đình có rất nhiều lễ hội đặc sắc. Cứ vào dịp xuân đến, Bình Định lại tổ chức các lễ hội truyền thống như: Lễ hội chợ Gò, lễ hội chùa Ông Núi, lễ hội Đống Đa – Tây Sơn,…
Mục Lục
Lễ hội chợ Gò nổi tiếng Bình Định
Lễ hội chợ Gò là một lễ hội được tổ chức đầu tiên của mùa xuân. Đây là một lễ hội được tổ chức duy nhất vào ngày mùng 1 tết Âm lịch hàng năm ở thôn Phong Thạch; thị trấn Tuy Phước, huyện Tuy Phước. Vì sao lại có lễ hội chợ Gò ? Tương truyền lại rằng từ thời xa xưa khi hai vị tướng nhà Tây Sơn là Trần Quang Diệu là Võ Văn Dũng; khi chỉ huy quân đóng tại khu vực này đã mở ra hội chợ Gò để các quân sĩ cùng nhân dân vui chơi; cho vơi đi nỗi nhớ gia đình vào mỗi dịp tết.
Đối với người dân Bình Định hội chợ Gò là nơi mọi người hội tụ mọi người trở về; để vui chơi và cầu lộc, cầu bình an trong năm mới. Vào đầu năm Tết âm lịch, hội chợ bắt đầu mọi người mang đến những đặc sản của địa phương; người mua người bán chỉ mang hình thức cầu may mắn trong năm mới. Lễ hội chợ Gò ngày nay có nhiều đổi mới; có các trò chơi dân gian mang đậm nét truyền thống của vùng đất và người dân Bình Định: Lô tô, múa lân, chọi gà, cờ tướng, đá cầu, kéo co…
Lễ hội đua thuyền Gò Bồi
Đến ngày mùng hai tết mọi người lại hoà mình trong lễ hội đua thuyền ở Gò Bồi. Lễ hội đua thuyền ở Gò Bồi có từ thời xa xưa; đây là một hoạt động tinh thần mang đậm nét văn hoá của cộng đồng; thể hiện nét văn hoá của người dân miền ven biển. Đua thuyền là một hoạt động đòi hỏi sự dẻo dai; là hoạt động thi đua tranh tài của các ngư dân từ 4 xã ven đầm Thị Nại; là Phước Thuận, Phước Sơn, Phước Hoà, Phước Thắng về tham gia ở các môn như : Sống câu bơi dầm, sống câu chống sào, đua thuyền rồng tập thể.
Chiếc thuyền đua được làm rất công phu và tỉ mỉ thiết kế đầu rồng; được trang trí nhiều hoa văn với màu sắc nổi rực rỡ. Khi cờ được phất lên thì 4 chiếc thuyền của 4 xã sẽ bắt đầu xuất phát mọi người cổ vũ, hò reo rất sôi nổi.
Lễ hội Đống Đa – Tây Sơn nổi tiếng
Lễ hội Đống Đa – Tây Sơn là một lễ hội được tổ chức với quy mô lớn và hoàn tráng. Lễ hội bắt đầu từ chiều mùng 4 và kết thúc vào ngày mùng 5 tết âm lịch; tại thị trấn Phú Phong huyện Tây Sơn. Ngày mùng 4 tết là nghi lễ cổ truyền được tổ chức tại bảo tang Quang Trung và khu tâm linh Đàn tế trời đất. Mọi người quanh vùng đều kéo về để dự lễ hội; khách du lịch cũng đến chung vui hoà nhập vào lễ hội cùng với người dân nơi đây.
Còn vào ngày mùng 5 tết có các chương trình như là biểu diễn võ thuật; trống trận Tây sơn và thao diễn trận pháp. Đó là những nghi lễ truyền thống, ngoài ra lễ hội còn tổ chức các trò chơi dân gian; như đua thuyền, trò chơi dân gian, hát tuồng, đánh bài chòi thu hút nhiều người tham gia.
Lễ hội Đống Đa được tổ chức hàng năm; để người dân nơi đây tưởng nhớ công ơn của nghĩa quân Tây Sơn; đã bảo vệ độc lập tự do cho đất nước. Lễ hội Đống Đa đã trở thành một niềm tự hào một món ăn tinh thần; không thể thiếu vào những ngày đầu xuân của người dân nơi đây.
Lễ hội chùa Ông Núi nổi tiếng ở Phù Cát
Lễ hội chùa ông núi được diễn ra ở xã Cát Tiến , huyện Phù Cát. Hàng năm, cứ sau tết âm lịch người dân nơi đây lại lên chùa ông Núi để cầu nguyện; cho một năm mới gặp nhiều may mắn, các du khách thập phương cũng kéo nhau về lễ hội rất nhiều. Chùa ông núi là một trong những ngôi chùa cổ đẹp và nổi tiếng ở Bình Định.
Lễ hội chùa ông Núi được tổ chức vào ngày 25,26 tháng riêng âm lịch. Những du khách từ nhiều nơi đều về đây để dự lễ hội; đây là dịp để họ có thể thưởng thức cảnh đẹp những nét văn hoá đặc sắc của lễ hội.
Lễ hội ngày xuân ở Bình Định còn rất nhiều; mọi người có thể tìm tự hiểu thêm nhé. Ngày nay các lễ hội chợ Gò, lễ hội đua thuyền ở Gò Bồi, lễ hội đống đa – Tây Sơn; lễ hội chùa ông Núi, Lễ hội đô thị nước mặn, Hội hát xuân, có thay đổi ít nhiều cho phù hợp với thời đại. Hi vọng bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu thêm về những nét văn hoá của vùng đất và con người Bình Định.
Lễ hội Cầu Ngư nổi tiếng
Bình Định là vùng đất có địa hình đa phần là biển đảo; vì vậy lễ hội Cầu Ngư là hình thức sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng phổ biến của người dân chài Bình Định. Lễ hội thường được tổ chức vào mùa xuân và mùa thu hằng năm. Vào ngày này phải có đầy đủ kiệu rước, đội trống chiêng, đội chèo bả trạo, hát tuồng, ban nhạc, diễn xướng…
Theo nghi lễ. Làng Xương Lý hay Vũng Nồm tổ chức lễ vào mồng 10 tháng giêng âm lịch; làng Hưng Lương hay Vũng Bấc lại tổ chức ngày mồng 6 tháng 3 âm lịch. Đây là lễ hội lớn nhất trong năm của hai làng này và thu hút hàng nghìn người tham dự mỗi mùa lễ hội.
Lễ hội Đèo Nhông
Lễ hội Bình Định này được tổ chức vào ngày mồng 5 tháng giêng hằng năm; tại Đèo Nhông nhằm kỷ niệm chiến thắng Đèo Nhông – Dương Liễu (1965); của lực lượng quân khu V và bộ đội địa phương. Đây là chiến thắng góp phần cùng miền Nam đánh bại chiến lược chiến tranh đặc biệt của địch; đánh một dấu mốc chói lói trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước hào hùng. Địa điểm Đèo Nhông nằm trên trục đường quốc lộ 1 thuộc xã Mỹ Phong và Mỹ Trinh, huyện Phù Mỹ.
Lễ hội Đô thị cổ nước mặn
Được ra đời từ rất sớm, lễ hội Đô thị cổ Nước Mặn (tổ chức hàng năm từ mồng 1 đến mồng 3 tháng 2 âm lịch); là một trong những lễ hội truyền thống có quy mô lớn nhất Bình Định; cách đây gần 4 thế kỷ. Địa điểm tổ chức lễ hội tại chùa Bà, thôn An Hòa, xã Phước Quang, huyện Tuy Phước.
Trong lịch sử, khu vực thôn An Hòa từng là cảng thị Nước Mặn nổi tiếng sầm uất; lễ hội Nước Mặn là sự đánh dấu thời kỳ phồn vinh cũng như thể hiện tinh thần dung hợp văn hóa văn hóa Việt – Hoa; khi biên giới Đại Việt mới tới núi Đá Bia (Đèo Cả-Phú Yên), và cứ thế duy trì; phát triển theo nhịp sống của cảng thị này.
Mặc dù ngay nay cảng thị đã suy tàn song lễ hội Nước Mặn vẫn được duy trì để hoài niệm về một đô thị thương cảng đã từng là trung tâm thương mại, văn hóa một thời của Bình Định; chùa Ông (Quan Thánh đế miếu) và chùa Bà (Thiên Hậu miếu) được lập nên để thờ cúng. Vào ngày diễn ra lễ hội, người dân ở đây thắp đèn lồng, các nhà đều chuẩn bị đồ ăn để sẵn sàng chào đón khách thập phương đến với lễ hội giống như một dịp Tết khác trong năm vậy.
